اثر موقعیت مکانی بذر بر روی سنبله بر مقاومت به شوری در مرحلۀ جوانه زنی و رشد اولیۀ گیاهچه جو (Hordeum vulgare L.)

موقعیت مکانی بذر بر روی گیاه مادری می­تواند اندازه، رنگ و جوانه ­زنی بذر را در بسیاری از گونه ­های گیاهی تحت تأثیر قرار دهد. به منظور مطالعۀ اثر مکان بذر در سنبله بر مقاومت به شوری گیاه جو، آزمایش فاکتوریلی در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور مکان بذر (با سه سطح بالا، وسط و پایین سنبله) و شوری (با غلظت­ه ای صفر،10، 20، 40، 80، 160، 320 و 640 میلی­ مولار کلرید سدیم) اجرا گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که اثر متقابل مکان بذر در شوری بر درصد جوانه­ زنی در سطح 5 درصد معنی­ دار بود و بالاترین درصد جوانه­ زنی در همۀ سطوح شوری در بذور وسط سنبله که اندازۀ بزرگتری نسبت به بذور پایینی و بالایی سنبله داشتند مشاهده شد. برآورد مدل لجستیک سه پارامتری نیز نشان داد که بذور وسط سنبله نسبت به سایر بذور مقاومت بیشتری به شوری داشتند. افزایش شوری به طور معنی­داری جوانه­ زنی بذور را به تأخیر انداخته و رشد ریشه ­چه و ساقه­ چه را کاهش داد، اما اثر موقعیت بذر در سنبله بر این پارامترها غیرمعنی­ دار بود. نتایج این تحقیق نشان داد با توجه به درصد بالاتر جوانه­ زنی بذور واقع در وسط سنبله (بذور درشت) در شرایط تنش شوری، می­توان از این بذور برای افزایش درصد بذور سبز شده در خاک­های شور استفاده کرد.